Dziedziczenie na podstawie testamentu – Dlaczego warto sporządzić Testament i jakie są rodzaje testamentów?

Zarządzanie majątkiem na wypadek śmierci jest tematem, który często odkładamy na później, choć może mieć ogromny wpływ na naszych bliskich. Testament jest nie tylko prawnym dokumentem, ale także narzędziem, które pozwala zabezpieczyć przyszłość rodziny oraz wyrazić naszą wolę co do podziału zgromadzonych dóbr. Niezależnie od tego, czy posiadamy duży majątek, czy niewielkie zasoby, sporządzenie testamentu daje pewność, że nasze decyzje będą respektowane, a proces dziedziczenia przebiegnie zgodnie z naszymi życzeniami. Dlatego warto zrozumieć, jak działa testament, jakie są jego rodzaje oraz na co zwrócić uwagę przy jego sporządzaniu.

W polskim prawie spadkowym dziedziczymy na podstawie ustawy albo testamentu.

Jeśli naszą wolą jest, aby do spadku została powołana konkretna osoba, wówczas korzystamy z rozporządzenia majątkiem poprzez sporządzenie testamentu.

Czym jest testament?

Testament jest ostatnią wolą spadkodawcy, która zawiera rozporządzenie majątkiem na wypadek śmierci. Testament może zostać sporządzony wyłącznie przez jednego spadkodawcę, a więc w testamencie zostaje wyrażona ostatnia wola wyłącznie jednej osoby.

Kto może sporządzić testament?

Testament może zostać sporządzony/odwołany wyłącznie osobiście, przez osobę która ma pełną zdolność do czynności prawnych (ukończone 18 lat).

Czy testament można odwołać?

Testament może zostać odwołany przez spadkodawcę w całości, jak i mogą zostać odwołane jego konkretne postanowienia. Odwołanie testamentu następuje przez sporządzenie nowego testamentu albo poprzez jego zniszczenie lub pozbawienie go takich cech, które wymagane są do jego ważności. Spadkodawca może też w testamencie dokonać zmian, z których wynikać będzie wola odwołania jego postanowień.

Najbezpieczniej jest sporządzić nowy testament, w którym spadkodawca zaznaczy, że odwołuje testament sporządzony poprzednio (ze wskazaniem np. daty jego sporządzenia, bądź numeru repertorium w przypadku testamentu notarialnego), jeśli zaś takiego postanowienia nie ma wówczas odwołaniu ulegają wyłącznie te postanowienia z poprzednio sporządzonego testamentu, których nie można pogodzić z treścią nowego testamentu.

Jakie są rodzaje testamentu?

Testament holograficzny (własnoręczny) – jest to testament, który dla ważności wymaga sporządzenia go w całości własnoręcznie przez spadkodawcę, złożenia własnoręcznego podpisu oraz opatrzenia go datą. Sporządzenie ostatniej woli na komputerze, następnie wydrukowanie treści oraz złożenie własnoręcznego podpisu nie będzie ważnym testamentem. Nie można również poprosić kogoś o spisanie ostatniej woli i złożenie jedynie własnoręcznego podpisu – taki testament również nie jest ważny. 

Testament notarialny – jest to testament sporządzany przez notariusza w formie aktu notarialnego, co czyni go pewniejszym i bezpieczniejszym. Notariusz zadba o sporządzenie testamentu zgodnego z przepisami. Warto zadbać o wpisanie testamentu do Notarialnego Rejestru Testamentów, co ułatwi w przyszłości spadkobiercom ustalenie czy spadkodawca sporządził testament notarialny, a jeśli tak to u jakiego notariusza. Ten rodzaj testamentu rekomendujemy naszym klientom.

Testament allograficzny – jest to testament sporządzany w obecności m.in. wójta, burmistrza, prezydenta miasta, marszałka województwa, kierownika urzędu stanu cywilnego oraz w obecności dwóch świadków. Sporządzany jest protokół, który jest następnie odczytywany wszystkim obecnym, a następnie przez nich podpisywany. Testamentu tego nie mogą sporządzić osoby głuche i nieme. 

Testament ustny – jest to testament szczególny, który może zostać sporządzony w sytuacji zaistnienia obawy rychłej śmierci albo gdy zachodzą wyjątkowe okoliczności, które uniemożliwiają sporządzenie testamentu zwykłego. Taki testament musi zostać „sporządzony” w obecności co najmniej trzech świadków, a następnie w ciągu roku spisany i podpisany przez spadkodawcę i świadków ze wskazaniem daty i miejsca sporządzenia pisma. Jeśli nie uda się w ten sposób potwierdzić treści testamentu, wówczas w terminie 6 miesięcy od śmierci spadkodawcy można go stwierdzić na podstawie zgodnych zeznań świadków przed sądem. 

Nieważność testamentu

Testament jest nieważny, jeżeli został sporządzony:

1) w stanie wyłączającym świadome albo swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli;

2) pod wpływem błędu uzasadniającego przypuszczenie, że gdyby spadkodawca nie działał pod wpływem błędu, nie sporządziłby testamentu tej treści;

3) pod wpływem groźby.

Na nieważność testamentu z powyższych przyczyn nie można się powołać po upływie lat trzech od dnia, w którym osoba mająca w tym interes dowiedziała się o przyczynie nieważności, a w każdym razie po upływie lat dziesięciu od otwarcia spadku (śmierci spadkodawcy).

Podsumowanie

Sporządzenie testamentu to nie tylko kwestia prawna, ale przede wszystkim troska o naszych najbliższych. Dokument ten pozwala uniknąć nieporozumień i konfliktów, które mogą powstać w wyniku dziedziczenia ustawowego, oraz zapewnia, że nasz majątek zostanie przekazany osobom, na których najbardziej nam zależy. Testament to prosty krok, który może przynieść naszym bliskim poczucie bezpieczeństwa i stabilności. Warto więc zastanowić się nad jego sporządzeniem, aby mieć pewność, że nasza ostatnia wola będzie uszanowana i że odejdziemy ze spokojem o przyszłość najbliższych.

Podoba Ci się ten artykuł? Podziel się nim!